Boya Nedir?
Yüzeylerin korunması veya dekoratif amaçlarla çeşitli yüzeylere uygulandığında yüzeyler üzerinde kuruyan bir film tabakası oluşturan kimyasal bileşimlerdir.
Boyayı Teşkil Eden Bileşenler
1- Bağlayıcılar (Alkid veya reçine diye de adlandırılır
2- Pigmentler (Boyar maddeler)
3- Extenders (Yardımcı pigmentler )
4- Katkı ve dolgu maddeleri (Talk, kalsit, barit vs )
5- Kimyasal ajanlar ve yardımcılar ( Disperse ediciler, Yüzey düzelticiler, Kabuk önleyiciler, Kurumayı sağlayan yardımcılar, Çökme önleyiciler vs )
6- Solventler (Boya imalatı ve uygulama sırasında akışkanlığı ve uygulamayı kolaylaştıran genelde petrol türevi sıvılar)
7- Özel amaçlı boyalarda özel amacı sağlayan diğer kimyasallar.
Vernik
1- Yüzeylerin kendi tabi görüntülerinin korunması
2- Atılan verniğin altında kalan boyaların (metalik alüminyum gibi ) kendi renklerinin görülmesi veya
3- Yüzeylerin korunmasıamacıyla hazırlanmış içinde pigment ve örtücülük veren bileşenlerin olmadığı yüzeyler üzerinde kuruyan bir film tabakası oluşturan kimyasal bileşimlerdir
Boya Uygulama Yöntemleri
Fırça, rulo, pistole (havalı - havasız) , merdane, daldırma, sıyırma, serigrafi, elektrostatik vs yöntemlerle kullanış amacına veya istenilen sonuca bağlı olarak yapılır
Bağlayıcılar
Bağlayıcı tanımı genel anlamda boyanın cinsine bağlı olarak çeşitli kuruyan yağlar, alkid reçineleri, plastifiyanlardır Bunlar koruyucu bir film oluşturur ve boya içinde renk, örtme, kıvamlılık, yoğunluk, dayanıklılık gibi özellikler taşıyan pigment, katkı ve dolgu maddeleri ile diğer kimyasal maddeleri bir arada tutmaya yararlar
Bağlayıcılar boyalara önemli özellikler verdiklerinden kullanım yerlerine göre değişik bağlayıcı sistemleri kullanılmaktadır
Bunlar boyaya sertlik, elastikiyet, parlaklık, dış etkenlere ve kimyasallara karşı koruma, yapışma ve kuruma özellikleri gibi önemli özellikler verirler
Pigmentler (Boya Maddeleri)
Boyalara renklerini veren ve bağlayıcı içinde çözünmeyen organik ve anorganik yapıdaki mikron büyüklüğündeki katı partiküllerdir
Extenders (Yardımcı Pigmentler)
Boya içine girildiğinde direkt örtücülük vermeyen fakat diğer bazı özellikler (yoğunluk, matlık verme vs) kazandıran maddeler
Katkı Ve Dolgu Maddeleri
Boyanın yoğunluk yüzey düzgünlüğü, matlığı, maliyeti gibi unsurları ayarlamak amacıyla boya içine girilen katı maddelerdir
Kimyasal Ajanlar
Boyaya düşük oranlarda girildiği halde boya üretimi , boya kürlenmesi veya boyanın depolanması ve uyulanması sırasında boyaya önemli özellikler kazandıran ( Dispers ediciler, ıslatıcılar, pigment yüzmesini önleyiciler , düzgün yayılmayı sağlayıcılar , çökme önleyiciler , köpük kesiciler , akışkanlığı kontrol ediciler , kabuk önleyiciler , sarkma önleyiciler , kurutucular , matlaştırıcılar , fungusitler (küf ve bakteri önleyiciler), kayganlaştırıcılar, elektrik direncini azaltan katkılar , UV sararması önleyiciler, katalistler vs kimyasallardır
Solventler
Boya üretimi ve uygulaması sırasında bağlayıcıya ve boyaya uygun bir uygulama kıvamı (vizkozite) sağlayarak boya içindeki diğer bileşiklerin homojen bir faz oluşturması amacıyla boyaya ilave edilen sıvı malzemelerdir Bunlar uygulama sonrası bağlayıcı , pigmenti koruyucu ve dekoratif bir film halinde bırakarak boyanın uygulandığı yüzeyden buharlaşarak yüzeyi terk ederler
Solventlerin çeşitli boyalarda kullanılması için şu özelliklere dikkat edilir;
1- Çözünürlük gücü
2- Buharlaşma hızı
3- Kaynama noktası
4- Alevlenme noktası
5- Kokusu
6- Toksitite
7- Korozyon
8- Fiyatı
Boyalar;
1- Tüketim yerlerine göre
- İnşaat Boyaları ( Yağlı ve yarı sentetik - sentetik - Emülsiyon )
- Sanayi Boyaları ( Sentetik - selülozik - Fırın - Akrilik vs )
2- Bağlayıcı tiplerine göre
- Su bazlı boyalar
- Sentetik boyalar
- Selülozik boyalar
- Akrilik boyalar
- Poliüretan boyalar
- Epoksi boyalar
- Klorkauçuklu boyalar
- Polyester boyalar
- Alkid
- Melamin boyalar (Fırın)
- Silikon esaslı boyalar (Isıya dayanıklılar)
- Vinilik reçine bazlılar
- Toz boyalar
olmak üzere iki ana sınıfta toplanabilir ve pek çok alt gruba ayrılabilirler
Ürün Cinsleri
MACUNLAR
Boyaların uygulanacağı yüzeylerde oluşmuş çukur ve hataların kapatılması amacıyla düşük pigment oranı ve yüksek dolgu ve katkı maddesi ile oluşturulmuş spatula ile belli kısımlara uygulanan yüzeylerin aynı seviyeye gelmesini sağlayan malzemelerdir Bu tip malzemeler üzerine direkt boya uygulaması yapılmaz Araya bir astar tabakası atılması gerekmektedir
Astarlar
Uygulanacak boyaların çıplak metal yüzeylere yada altındaki tabakaya yapışmalarını sağlayan ayrıca korozyonun boya filminin altında ilerlemesine mani olarak metal yüzeyin paslanmasına engel olurlar
Dolgu ve Astar Dolgular(Primer-Primer Filler)
Son kat atılacak boyalardan önce yüzeydeki derin çizikler ile ufak boşlukları doldurmak , ayrıca boya filminin altında düzgün bir yüzey oluşturarak boyanın iyi yayılma yapmasını sağlayan bu sayede boyaların daha parlak ve iyi bir görünüm oluşturmasına imkan veren malzemelerdir Genelde yine katkı ve dolgusu yüksek ürünler olup son kat boya uygulanmadan önce son kurumalarını yapmaları beklenmelidir
Son Kat Boya ve Vernikler
Uygulandıkları yüzeyleri dış etkilere karşı korumak veya dekoratif amaçlarla uygulanan parlaklık ve örtücülükleri yüksek fim oluşturan kimyasal malzemelerdir.
Boya içine renk verici malzemelr yani pigmentler çıkarıldığında oluşan malzemeler vernik adını alırlar
Boya Ambalajları Üzerindeki Piktogram ve İşaretlerinin Anlamı
T ; T+ : Zehirli ; çok zehirli
Ee : Patlayıcı
Xn : Zararlı
Xi : Tahriş edici
F : Kolay alevlenir
F+ : Çok kolay alevlenir
C : Aşındırıcı
O : Oksitleyici